10 ka Pamaagi Paglikay sa Aksidente ug Sunog

1.) Magpahigayon ug mga pagbansay-bansay nga may kalabutan sa sunog sa matagkaron ug unya. Ang pagbansay-bansay ipahigayon sa nagkalain-laing mga higayon aron pagkab-ot sa nagkalain-laing sitwasyon sama sa dunay panagkatigum nga pagahimuon. Ang pagbansay-bansay sa gitawag nga “Blocked Exit Fire Drills” panagsa lang pagahimuon. Isubli pagtudlo ang mga pamaagi unsaon paglikay sa kakuyaw sa sunog sa panahon sa pagbansay-bansay. Sutaon ang pagbansay-bansay sa sunog aron makita ang ubang bahin nga nagkinahanglan ug kalambuan.

2.) Susihon ang mga dagkong istraktura ug ang iyang nahimutangan. Tanan hingtungdan sa tulunghaan sama sa mga estudyante, mga maestro ug uban pa kinahanglan kanunay mabinantayon sa mga kakuyaw. Kinahanglan mahibaloan nila ang nahimutangan sa mga kahimanan sa pagpatay sa sunog. Ang dako-dako sa tulunghaan kinahanglan makasiguro nga ang ilang eskwelahan luwas sa kakuyaw sa sunog. Ang departamento sa sunog kinahanglan magpahigayon ug kanunay nga pagsusi sa mga establisimento.

3.) Pahiunang kasayuran sa emerhensya. Kinahanglan mag-butang ug nakasulat nga giya nga dapat sundon sa sulod sa eskwelahan mahitungod sa dapat buhaton sa panahon sa sunog. Mag-butang usab ug numero sa telepono pang-emerhensya duol sa telepono sa eskwelahan.

4.) Pag-obserbar sa “Fire Prevention Week”. Bisan pa ang maong kalihukan gihimo lamang sa sulod sa usa ka semana, ang mga pahimangno mahitungod sa paglikay sa sunog dumdumon sa kinatibuk-ang tuig.

5.) Mag-sangkap kanunay ug gamit sa pang-unang tambal (first-aid kit). Ang paghatag ug atensyon sa maayong pagplastar sa mga butang sa balay, angay buhaton, uban sa maayong pagpahimutang sa mga basura ug uban pang madaling masunog nga mga butang. Kinahanglan plastar ang mga butang as bodega ug di basta-basta pasudlan ug dili otorisadong tawo.

6.) Pagpahilayo sa peligro sa sulod sa talyer. Sa mga printahanan kung diin ang gas ug mantikaong trapo nakamugna ug kakuyaw, kinahanglan kini isulod sa luwas sa peligro nga lata. Kinahanglan dunay pirmi ang pag-amping sa sulod sa mga talyer sa mga inalisngaw, asido ug mga wayring. Ang mga ginabas sa bansohan dapat ilabay sa sakto nga lugar. Ang pintal ug gamit sa pagpamintal usab kinahanglan itago sa lugar nga layo sa peligro.

7.) Isagol ug ihipos ang mga kemikal nga may pag-amping. Mag-amping ug maayo labina sa pagsagol-sagol ug mga kemikal nga pweding mobuto sa sulod sa mga laboratoryo sa eskwelahan ug ospital. Susihon kanunay ang mga kemikal bisan pa kini nakatago sa panahon sa tingbakasyon.

8.) Himuong luwas sa sunog ang mga selebrasyon. Mogamit ug dekuryenting kandila kaysa sa ordinaryong kandila nga sindihan. Kinahanglan mosunod sa mga regulasyon o patakaran mahitungod sa pagpahilayo sa kakuyaw sa sunog hilabina sa panahon sa pasko ug bag-ong tuig.

9.) Maghatag ug panahon sa pag-tudlo sa kaluwasan o paglikay sa sunog sa mga estudyante sa tulunghaan. Ang mahitungod sa paglikay sa sunog dapat itudlo isip kabahin sa tanan paksa sa tibouk kurikulom. Dapat ang pagtudlo ilakbit gyod isip parti sa pang-adlaw-adlaw nga pagkat-on.

10.) Pagtinabangay sa madayonong programa. Ang balay, eskwelahan ug komunidad kinahanglan magtinabangay pagplano pinaagi sa orgainisadong grupo, asosasyon sa ginikanan ug mga maestro, sa pagbuhat, pagpadayon ug pag-ebalwar sa ka-epektibo sa programa.

Ang tibuok bulan sa Marso gisaulog isip “Fire Prevention Month” ug karong tuig 2015 aduna kini temang, “Kaluwasan sa Sunog, Tun-an, Buhaton ug Atong Ikinabuhi.” (Cebu City Public Information Office PIO)